Czym jest dentofobia?
Jeśli na samą myśl o siedzeniu na fotelu dentystycznym, zaczynają trząść Ci się ręce, a serce bije jak szalone, to prawdopodobnie borykasz się z dentofobią. I nie tylko Ty – szacuje się, że paniczny lęk przed dentystą dotyka od 10 do 20% ludzi.
Strach przed leczeniem stomatologicznym jest rodzajem zaburzenia klasyfikowanym w ICD-10, czyli medycznej klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych. Oznacza to, że problem jest realny i unikanie wizyt w gabinecie dentystycznym nie wynika wyłącznie z lenistwa czy złej woli. Często u osób odczuwających paniczny strach przed dentystą pojawia się również wstyd z powodu zaniedbanych zębów, przez co lęk przed wizytą dodatkowo narasta.
Stres przed dentystą można jednak skutecznie pokonać! Istnieje wiele różnych sposób na to, jak przezwyciężyć strach przed dentystą, dlatego każda osoba może wybrać metodę odpowiednio dopasowaną do siebie.
Dentofobia – objawy
Objawy dentofobii dzielą się na psychiczne (takie jak obawa czy nerwowość) oraz somatyczne (drżenie rąk, wymioty, biegunka itp.). Warto pamiętać, że fobia przed dentystą nie jest zaburzeniem wyglądającym u każdej osoby tak samo – u niektórych może mieć łagodniejszy, a u innych zaostrzony przebieg. Co więcej, objawy fobii mogą nasilać się lub maleć w zależności od sytuacji.
Z tego powodu stworzono 5-stopniową skalę strachu przed wizytą u dentysty. Najpierw u pacjenta pojawiają się obawa i podenerwowanie – to najczęstsze, początkowe objawy dentofobii. Następnie na drugim miejscu występuje nerwowość, a na trzecim wyraźne zdenerwowanie (np. drżenie rąk i tiki). Czwarty stopień to już strach oraz pojawiające się wraz z nim wyraźne objawy somatyczne poprzedzające wizytę, takie jak biegunka, wymioty czy utrata apetytu. W przypadku najwyższego, piątego stopnia, pacjent odczuwa intensywny długotrwały strach uniemożliwiający rozpoczęcie leczenia stomatologicznego.
Skąd bierze się dentofobia?
Lęk przed dentystą u dorosłego najczęściej powodują przykre doświadczenia z okresu dzieciństwa, a nawet z późniejszych lat życia. Jeszcze kilkanaście lat temu metody uśmierzania bólu podczas przeprowadzania zabiegów stomatologicznych nie były bowiem tak zaawansowane jak dzisiaj. Do tego pacjent mógł trafić do nieodpowiedniego dentysty, który nie dbał o komfort pacjenta albo wykonywał swoje zadania nieprofesjonalnie. Zdarza się również, że osoby z otoczenia pacjentów z dentofobią dzieliły się z nimi przerysowanymi opowieściami o rzekomo okropnych wizytach u dentystów. Wszystkie te negatywne przeżycia mogą skutecznie zniechęcić pacjenta do leczenia stomatologicznego.
Dlaczego warto walczyć z dentofobią?
Zepsute zęby i strach przed dentystą to często spotykane połączenie – pacjenci z zaniedbanymi zębami boją się bowiem tego, jak stomatolog oceni stan ich jamy ustnej. Obawiają się wyśmiania albo odmowy leczenia. Niestety w takim przypadku unikanie wizyt u dentysty może zakończyć się zaawansowaną próchnicą, poważnymi infekcjami jamy ustnej, chorobami nie tylko zębów, ale też dziąseł i przyzębia, a nawet wypadaniem zębów.
Takie zaniedbania powodują silny ból zęba i mogą wiązać się z dużymi stratami finansowymi – leczenie stomatologiczne zepsutych zębów będzie bowiem droższe niż w przypadku próchnicy w początkowym stadium. Koszty zastąpienia utraconych zębów np. implantami to już natomiast kilkukrotnie większe sumy niż leczenie zachowawcze.
Jak pokonać lęk przed dentystą?
Choć dla wielu osób może jeszcze wydawać się to niemożliwe, wstyd i strach przed dentystą da się z powodzeniem pokonać! Wystarczy odnaleźć dla siebie odpowiednią metodę na walkę z dentofobią. Sprawdź, jak przestać bać się dentysty!
Wizyta adaptacyjna
Pierwsza wizyta u dentysty po długiej nieobecności nie musi jeszcze oznaczać żadnego leczenia. Podczas niej można zapoznać się z gabinetem dentystycznym, porozmawiać ze stomatologiem i asystent(k)ami. Taka wizyta może również przybrać formę konsultacji, w trakcie której dentysta zapozna się ze stanem jamy ustnej i zaproponuje przebieg leczenia.
Rozmowa z dentystą
Podczas pierwszej wizyty u dentysty warto podzielić się z lekarzem wszelkimi obawami i ustalić szczegóły współpracy. Stomatolog może np. na bieżąco informować o podejmowanych działaniach, co uspokoi część pacjentów z dentofobią. Pacjent może również poprosić o zaprzestanie podawania jakichkolwiek informacji, jeśli będzie to dla niego odpowiednie. Warto również ustalić z lekarzem gest bezpieczeństwa – gdy pacjent np. podniesie rękę, czynność może zostać chwilowo przerwana, aby mógł się uspokoić. Kluczem do pokonania strachu będzie więc znalezienie odpowiedniego, empatycznego stomatologa, który z dużą wyrozumiałością podejdzie do pacjenta z dentofobią.
Zajęcie myśli przed wizytą
Z badań wynika, że największy strach przed leczeniem pojawia się przed wizytą, a nie w jej trakcie. Dlatego zamiast myśleć o zbliżającym się leczeniu, można zająć myśli zupełnie innymi tematami i aktywnościami. Bezpośrednio przed wizytą, nawet oczekując jeszcze w poczekalni, poleca się skupienie uwagi np. na interesującej książce.
Znieczulenie miejscowe
Aby uchronić się przed ewentualnym bólem, podczas każdego zabiegu można zdecydować się na znieczulenie miejscowe, nawet jeśli będzie to jedynie leczenie niezaawansowanej próchnicy.
Regularne wizyty
Podczas regularnych wizyt kontrolnych można przyzwyczaić się do widoku gabinetu, stomatologa i narzędzi dentystycznych, przez co nie będą już one napawać strachem. Ponadto systematyczne wizyty u dentysty zapobiegną rozwojowi próchnicy, dzięki czemu pacjent nie będzie już odczuwał wstydu z powodu popsutych zębów.
Wizyta u psychologa/psychoterapeuty
Jeśli żadna z powyższych metod nie okazała się skuteczna, prawdopodobnie pacjent cierpi na zaawansowaną dentofobię, która będzie wymagała wizyty u psychologa lub psychoterapeuty. Zasięgnięcie takiej pomocy może jednak zakończyć się całkowitym pozbyciem lęku przed dentystą na całą resztę życia.
Bezstresowe leczenie w gabinecie stomatologicznym
Jak nie bać się dentysty i polubić wizyty w gabinecie stomatologicznym? Wystarczy udać się do odpowiedniego dentysty w Warszawie, który zadba o pełen komfort podczas leczenia. Ważne aby do każdego pacjenta z dentofobią podchodzić z ogromną wyrozumiałością. Samo udanie się do gabinetu może być trudne, dlatego dentysta powinien starać się jak najbardziej uprzyjemnić każdą wizytę – zawsze znaleźć czas, aby porozmawiać i ustalić szczegóły współpracy oraz zadbać o serdeczną, domową atmosferę. Leczenie stomatologiczne wcale nie musi być straszne!
FAQ:
- Jak nazywa się lęk przed dentystą?
Paniczny strach przed dentystą, fobia dentystyczna i dentofobia to trzy różne nazwy tego samego zaburzenia.
- Jak opanować strach przed dentystą bezpośrednio przed wizytą?
Chwilę przed wizytą warto skupić uwagę na czymś zupełnie niezwiązanym z leczeniem, np. wciągnąć się w fabułę interesującej książki. Można również obejrzeć fragment filmu lub ulubionego serialu albo po prostu porozmawiać z kimś na ciekawy temat.
- W jaki sposób dentysta może wesprzeć pacjenta z dentofobią?
W przypadku pacjenta z dentofobią duże znaczenie ma szczera rozmowa oraz dokładne ustalenie przebiegu wizyty. Lekarz powinien być zatem otwarty na potrzeby pacjenta i respektować jego prośby, np. nie opowiadać o wykonywanych czynnościach, jeśli pacjent sobie tego nie życzy.
