Prawidłowa higiena jamy ustnej jest niezwykle ważna. Niestety wielu Polaków o tym zapomina, co widać w aktualnych statystykach. Według danych Ministerstwa Zdrowia problem próchnicy dotyczy niemal każdego dorosłego Polaka oraz 82% sześciolatków. Wynika to nie tylko z zaniechania od mycia zębów, ale i również stosowania niewłaściwej techniki. Choć większość z nas nie zdaje sobie z tego sprawy, to metoda mycia zębów ma ogromne znaczenie. Jak zatem myć zęby i jakich narzędzi do tego używać? Ten problem omówimy w dzisiejszym artykule.
Poprawna higiena jamy ustnej – dlaczego jest tak ważna?
Jama ustna jest perfekcyjnym środowiskiem dla bakterii, w którym to lubią się nadmiernie rozmnażać. Mimo że większość z nich jest nieszkodliwa i spełnia wiele pożytecznych funkcji, to niektóre gatunki potrafią sporządzić prawdziwe spustoszenie, niszcząc zęby oraz dziąsła. Ponadto, jeżeli stan zapalny w tym obszarze utrzymuje się przez dłuższy czas, drobnoustroje mogą przedostać się do krwioobiegu poprzez uszkodzone błony śluzowe. Jest to bardzo niebezpieczne dla całego organizmu i układów znajdujących się w nim. Patogeny te wpływają negatywnie na pracę wielu narządów – od mózgu, poprzez nerki, aż po samo serce. Jedną z poważniejszych konsekwencji ich wpływu jest zapalenie wsierdzia.
Jak widzisz, utrzymywanie jamy ustnej w czystości ma znaczenie nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Niestety wśród polskiej populacji temat ten dalej nie jest wystarczająco poruszany – 3,8 miliona Polaków nie myśli o systematycznym myciu zębów, a 800 tysięcy nie ma nawet własnej szczoteczki.
Jak prawidłowo myć zęby? Zacznijmy od podstaw – czego potrzebujesz?
Aby odpowiednio zadbać o higienę jamy ustnej, należy wyposażyć się w przydatne do tego akcesoria, sama szczoteczka bowiem nie jest jedynym przedmiotem, który pozwala na zachowanie wysokiego poziomu czystości zębów, dziąseł i języka. O jakich produktach mowa?
Nić dentystyczna
Resztki jedzenia odkładają się nie tylko na powierzchni zębów, ale także w przestrzeniach międzyzębowych, do których często włosie szczoteczki nie jest w stanie dotrzeć. Regularne stosowanie nici umożliwia pozbycie się płytki nazębnej z tych trudno dostępnych miejsc. Jest to podstawowa profilaktyka chorób dziąseł i przyzębia, które niosą za sobą poważne powikłania i przeważnie są trudne i kosztowne w leczeniu. Zaleca się, aby nitkować zęby co najmniej raz dziennie, najlepiej w godzinach wieczornych, przed myciem zębów.
Czyścik do języka
Wiele osób myje swój język za pomocą szczoteczki i choć nie jest to rażący błąd, to dedykowany do tego czyścik lepiej spełnia tę funkcję. Po pierwsze jest on skonstruowany w taki sposób, aby bakterie nie wchodziły w brodawki językowe. Po drugie, dzięki niemu unikniemy wtłoczenia drobnoustrojów w głębsze rejony jamy ustnej. Przedmiot ten jest wygodny w użyciu i sprawia, że język jest dokładnie oczyszczony od przedniej części, aż do końcowej.
Płyn do płukania jamy ustnej
Płyn nie jest obligatoryjnym wyposażeniem i nie może zastąpić szczotkowania zębów, niemniej warto go mieć, ponieważ ułatwia wyczyszczenie przestrzeni międzyzębowych, zwłaszcza po posiłku. Ponadto pomaga w zachowaniu świeżego oddechu na dłużej. Istnieje wiele rodzajów tych produktów, więc przy wyborze należy kierować się swoimi aktualnymi potrzebami. Pamiętaj również o tym, aby nie stosować na co dzień mocnych płynów, które wykorzystuje się po zabiegach dentystycznych, gdyż substancje w nich zawarte powodują przebarwienia przy regularnym użytkowaniu.
Pasta do zębów
Dla wielu z nas jest to dość oczywiste, aczkolwiek duży odsetek naszej populacji dalej stroni od używania past – 1 na 10 Polaków między 18. a 40. rokiem życia nie używa tego typu produktów. Co więcej, obserwuje się, że pacjenci unikają past zawierających fluor, ponieważ utarła się opinia, że jest on szkodliwy. Ten mit należy jednak obalić – fluor szkodzi nam tylko, jeśli go przedawkujemy. Ilości fluoru obecne w pastach są bezpieczne dla organizmu i wskazane, aby zbudować odporność zębów na próchnicę.
Szczoteczka do mycia zębów
Czas omówić królową właściwej higieny jamy ustnej, czyli szczoteczkę. Ta kwestia jest dość obszerna, a konsumenci stoją przed ogromnym wyborem, co niektórych może wprowadzić w zakłopotanie. Niezależnie od tego, jaki model szczoteczki preferujesz, powinieneś pamiętać o fundamentalnej zasadzie, a mianowicie, by korzystać z tej o miękkim włosiu. Mitem jest, że te twardsze lepiej domywają zęby. Wynika to z faktu, iż mają one mniej włosków, przez co nie pozbywają się całej płytki nazębnej, a oprócz tego mogą przyczyniać się do powstawania podrażnień dziąseł i ubytków w szkliwie.
Jakie są podstawowe rodzaje szczoteczek?
- Manualne – z pewnością znane każdemu. Cechuje je uniwersalność, wszechstronność oraz duża dostępność. Za ich pośrednictwem jesteś w stanie wykonać kilkaset ruchów na minutę. Ciekawą opcją jest ich wariant jednopęczkowy, który przeznaczony jest do oczyszczania linii dziąseł.
- Elektryczne – występują najczęściej w wersji rotacyjnej oraz sonicznej. Te pierwsze wykonują zazwyczaj do 8800 obrotów na minutę, natomiast drugie nawet do 48 000 drgań na minutę. Z ich pomocą możemy usunąć znacznie więcej płytki nazębnej i resztek pokarmu niżeli z użyciem szczoteczki manualnej. Warto wspomnieć, że wiele modeli ma wbudowane inteligentne rozwiązania, które umożliwiają posiadaczowi m.in. ustawić tryb mycia w zależności od swoich indywidualnych potrzeb.
Jak poprawnie myć zęby? Krótki przewodnik po metodach
Techniki mycia zębów, mimo że są różnorodne, powinny być dobierane indywidualnie do przypadku. Nie ma jednej metody, która odpowiednia jest dla każdego pacjenta. Jakie sposoby są najczęściej zalecane przez stomatologów i higienistki?
- Metoda okrężna – wskazana głównie dla dzieci oraz osób niepełnosprawnych, u których opanowanie innych technik jest praktycznie niemożliwe. Polega ona na ustawieniu główki szczoteczki pod kątem prostym względem powierzchni zębów oraz wykonywaniu szczoteczką ruchów okrężnych.
- Metoda wymiatająca – korzystają z niej głównie osoby dorosłe, u których nie zdiagnozowano zaawansowanych chorób przyzębia. Jak dobrze myć zęby tą techniką? Ustaw szczoteczkę pod kątem 45 stopni do powierzchni zębów na wysokości linii dziąsła. Następnie ruchem wymiatającym przesuwaj główkę szczoteczki z dziąsła w kierunku korony zęba.
- Metoda Bassa (rowkowa) – dedykowana do czyszczenia zębów szczoteczką manualną. Szczególnie dobrze sprawdzi się u pacjentów, którzy mają problem z zachowaniem higieny w okolicach przydziąsłowych. Polega ona na wykonywaniu krótkich i subtelnych ruchów wibrujących bezpośrednio przy wierzchołku korzenia w taki sposób, aby włosie wchodziło w kieszonki międzyzębowe.
Jak widać, poprawne mycie zębów nie jest tak trudne, jak mogłoby się to wydawać. Istotna tutaj jest praktyka, która z czasem przynosi zadowalające rezultaty pod postacią poprawienia estetyki uśmiechu, świeżego oddechu oraz redukcji stanów zapalnych jamy ustnej.
Jak myć zęby z aparatem stałym?
Nosząc aparat stały metalowy, trzeba zwracać ogromną uwagę na właściwą higienę jamy ustnej, która wówczas jest trudna do zachowania. Jak więc myć zęby? Najbardziej rekomendowaną metodą jest technika wymiatająca. Czynność tę należy wykonywać szczoteczką manualną lub elektryczną. W tym drugim przypadku powinna ona być wyposażona w specjalistyczną końcówkę dedykowaną dla pacjentów ortodontycznych. Pamiętaj, aby skupić się nie tylko na czystości samych zębów, ale i również aparatu. Warto zaopatrzyć się w szczoteczki międzyzębowe, które stanowią alternatywę dla nici dentystycznej.
Jak myć zęby po wyrwaniu zęba?
Ekstrakcja zęba to jeden z najczęstszych zabiegów które wykonuje stomatolog. Mycie zębów w takiej sytuacji może być utrudnione przez dolegliwości bólowe, które związane są z usuwaniem uzębienia. Niemniej nie należy pomijać ich czyszczenia, ponieważ nagromadzenie się bakterii w jamie ustnej może wywołać szereg komplikacji oraz wpłynąć negatywnie na gojenie się rany. Zęby powinno się myć tak jak zawsze, lecz z pominięciem miejsca usunięcia struktury kostnej. Przez 48 godzin nie należy również płukać jamy ustnej – nawet samą wodą. Powodem jest tworzenie się w okolicy zabiegowej skrzepu, który stanowi naturalną barierę oddzielającą uszkodzone tkanki od środowiska. Po upływie tego czasu można stosować produkty, które zostały przepisane przez lekarza stomatologa.
Ile powinno trwać mycie zębów?
Wiele osób myje zęby w pośpiechu, zapominając, by trzymać się ustalonych ram czasowych, które zalecane są przez stomatologów na całym świecie. Jeżeli jesteś użytkownikiem szczoteczki elektrycznej, czynność tę powinieneś wykonywać co najmniej przez 2 minuty, natomiast jeśli korzystasz z manualnej wersji – przez około 3 minuty. Warto pamiętać, że zbyt długie mycie zębów także nie jest wskazane, ponieważ może spowodować abrazyjne uszkodzenia szkliwa i podrażnienia dziąseł.
Kiedy i jak często myć zęby?
Czy zęby powinniśmy myć od razu po każdym posiłku? To pytanie często zadawane jest przez pacjentów. Odpowiadamy – otóż nie. Jest to podstawowy błąd, który wywołuje uszkodzenia szkliwa. Po spożyciu jedzenia pH jamy ustnej znacznie spada, tworząc kwasowe środowisko. A jak to wygląda rano? Czy można chwilę po wyczyszczeniu zębów zjeść śniadanie? Również nie. Wynika to z budowy zębów – otoczone są one osłonką nabytą, którą usuwamy podczas mycia. Jeśli zatem zjemy posiłek na tak świeżo odkryte uzębienie, wówczas kwasy z jedzenia zaczynają atakować szkliwo. Z tego powodu zarówno w pierwszej sytuacji, jak i drugiej warto odczekać 30 minut przed wykonaniem codziennej higieny jamy ustnej. Jak często myć zęby? Czynność tę należy powtarzać minimum dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Niemniej najlepiej czyścić uzębienie po każdym posiłku.
Warto pamiętać, że nie tylko mycie zębów jest ważne w utrzymaniu zdrowia i wysokiej estetyki uśmiechu. Istotne są też regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym, na których lekarz może wykryć rozwijające się choroby we wczesnym stadium i tym samym podjąć skuteczne leczenie. Profilaktyka dentystyczna to podstawa!
lub
FAQ:
- Dlaczego prawidłowe mycie zębów jest tak istotne?
Ta czynność pielęgnacyjna ma za zadanie wyeliminować płytkę nazębną oraz resztki pokarmu, których obecność zwiększa ryzyko próchnicy, ale i nie tylko. Płytka oraz resztki są przeważnie zlokalizowane blisko dziąseł, co przyczynia się do rozwoju zapalenia tych okolic i w najgorszym przypadku może dojść nawet do odsłonięcia szyjek zębowych.
- Jak dokładnie myć zęby?
Aby precyzyjnie wyczyścić uzębienie, warto wraz z higienistką dobrać odpowiednią metodę. Technika mycia zębów powinna bowiem być dopasowana indywidualnie do pacjenta.
- Jak długo myć zęby?
Jak długo należy szczotkować zęby? Aby usunąć całkowicie płytkę nazębną i resztki pokarmu, należy poświęcić na ten zabieg około 2-3 minuty.
Autor artykułu:
Mateusz Prokopiuk Współzałożyciel
Dyrektor medyczny Ochoty na uśmiech. Stomatolog z powołania. Już we wczesnych latach szkolnych wybrał ten zawód i z determinacją dążył do zrealizowania swojego marzenia kończąc Warszawski Uniwersytet Medyczny na kierunku lekarsko-dentystycznym.
Na co dzień zajmuje się implantologią, protetyką i stomatologią zachowawczą stale podnosząc swoje kwalifikacje i rozwijając się. Kieruje się przy tym ideą przywracania swoim pacjentom ochoty na uśmiech, co było inspiracją do nazwy gabinetu.
Zaangażowanie i pasja z jaką wykonuję swoją pracę, pozwalają mu na precyzyjne układanie i wdrażanie kompleksowych programów leczenia. Kieruje się przy tym interdyscyplinarnym podejściem do pacjenta, konsultując wymagające przypadki z innymi specjalistami, dzięki czemu pacjent otrzymuje kompleksową i zindywidualizowaną opiekę stomatologiczną.
